Het lijkt een open deur: met een diploma op zak heb je meer kans op werk en dus op inkomen. Vooral dat laatste is aantrekkelijk voor jongeren, zou je zeggen. Toch zijn er jaarlijks (te veel) scholieren die uitvallen.
Niet voor niets is een van de doelen van het programma Kansrijk opgroeien het aantal jongeren dat zijn of haar school afmaakt, te laten stijgen. Iets wat scholengemeenschap De Nieuwe Veste in Coevorden, een van de partners in Kansrijk opgroeien, uit het hart gegrepen is. De school werkt hard om schoolverzuim tegen te gaan en is daar, naar eigen zeggen, behoorlijk succesvol in. Zorgcoördinator en tevens docent Margreet Hake vertelt er graag over. ,,Ik ben er trots op hoe we het doen. Natuurlijk lukt niet alles, maar wij zetten wel alles op alles. Vaak gaat het daarbij om maatwerk.”
Routekaart
Sinds ongeveer drie maanden werkt De Nieuwe Veste met een zogenaamde routekaart voor het voortgezet onderwijs. Margreet heeft ‘m als onderlegger op haar bureau liggen. Altijd bij de hand dus. De kaart is een handig en overzichtelijk hulpmiddel om de juiste weg te bewandelen bij een hulpvraag of signalen van zorg. Overzichtelijk is in beeld gebracht wie bij welk signaal moet worden ingeschakeld. De routekaart is samengesteld in samenwerking met Gemeente Coevorden, GGD Drenthe, Leerplicht Menso Emmen, Maatschappelijk Welzijn Coevorden en Sterk VO Zuidoost Drenthe. ,,Uiteraard waren er voor die tijd ook regels hoe te handelen, maar die stonden overal en nergens. Nu is voor iedereen duidelijk wanneer je wie inschakelt”, vertelt de zorgcoördinator gedreven.
Postcodegebieden
De Nieuwe Veste in Coevorden heeft zo’n 1200 leerlingen. De laatste verzuimcijfers heeft Margreet niet bij de hand. Op dit moment wordt data uitgelezen die moet uitwijzen of in bepaalde postcodegebieden sprake is van meer verzuim dan in andere gebieden. ,,Wij vinden dit interessant om te weten. Wij hebben namelijk het gevoel dat dit zo is, maar cijfers moeten uitwijzen of ons gevoel klopt. Als we harde cijfers hebben dan kunnen wij daar actie op ondernemen.”
De reden van verzuim is lang niet altijd dat de jongere geen zin in school heeft. Soms is het bijvoorbeeld de thuissituatie die niet meewerkt. ,,Door wat interne aanpassingen vangen wij signalen nu sneller op en ondernemen daar direct actie op.”
Zeker in de brugklas
Bepaalde projecten voert De Nieuwe Veste uit in samenwerking met de gemeente. Zo is bijvoorbeeld gezamenlijk een aanvraag gedaan voor zogenaamde NPO-gelden. Het Nationaal Programma Onderwijs is een investeringsprogramma van het kabinet om de gevolgen van de coronacrisis voor leerlingen op te vangen. Margreet: ,,Wij zijn in dat kader gestart met het programma Zeker in de brugklas, waarmee al begonnen wordt in groep 8 van de basisschool. Aan de orde komen onder meer sociale vaardigheden, huiswerkbegeleiding, wie ben ik et cetera. Leerlingen in die leeftijd gaan puberen en uitzoeken wie ze zijn. Daarvoor hebben ze elkaar nodig. Door corona hebben veel kinderen dat moeten missen en dat heeft gevolgen wanneer ze naar de middelbare school gaan. Het kan uiteenlopende klachten veroorzaken. Inmiddels is een klein groepje gestart. Het is ook weer een manier waarmee wij vroegtijdig schooluitval hopen te voorkomen.”
Daarnaast krijgt De Nieuwe Veste vaker bezoek van jongerenwerkers. In overleg met schoolmaatschappelijk werk kaarten zij uiteenlopende onderwerpen aan. Denk aan criminaliteit, sexting, gamen, diversiteit en normen en waarden.
Snel schakelen
Margreet werkt sinds 2001 voor De Nieuwe Veste. Ze startte als docent Nederlands en werd al snel ook mentor. Inmiddels is ze ook zorgcoördinator. ,,Het is belangrijk schoolbreed na te blijven denken over hoe we dingen beter kunnen doen, onder andere samen met de gemeente en de GGD. Je ziet de problemen onder jongeren toenemen. Ze zijn veel mondiger geworden, er is meer dreiging door allerlei omstandigheden van buitenaf en ook corona heeft veel impact gehad. Veel kinderen hebben psychische klachten. Gelukkig hebben wij door onze aanpak de leerlingen goed in beeld. Doordat onze lijnen kort zijn kunnen wij snel schakelen. We weten welke wegen we moeten bewandelen. Zo kunnen we, indien nodig, snel stutwerk verrichten. Want hoe sneller je erbij bent, hoe beter.” Ze vertelt dat regelmatig ook preventief gesprekken worden gevoerd. ,,Kinderen zijn best eerlijk. Wij hebben vaak mooie gesprekken.” Margreet, zelf moeder van vier kinderen, beaamt dat bepaalde casussen heftig zijn. ,,Gelukkig hebben we teamondersteuning en zijn er collega’s om dit mee te delen.”
Zorgadviesteam
De Nieuwe Veste heeft een speciaal zorgadviesteam, met daarin onder andere ook politie, schoolmaatschappelijk werk en een jeugdconsulent van de gemeente. Dit team komt eens in de tien weken bij elkaar. Daarnaast hebben alle medewerkers een signalerende functie. ,,En soms kan het handig zijn om een netwerkje rondom een leerling op te bouwen. In dat geval wordt gekeken wat een leerling nodig heeft om de schoolgang te bevorderen. Maatwerk dus.’’
Een uitkomst kan ook de Pitstop zijn. Een aparte ruimte in de school waar leerlingen die veel verzuim hebben gehad met een aangepast rooster kunnen starten. Deze Pitstop heeft een eigen team dat de begeleiding verzorgt. ,,De Pitstop is een laagdrempelige manier om het onderwijs voor leerlingen toch weer op te kunnen starten. De resultaten zijn mooi.” Margreet schreef er een veelzeggende en vaak ook helpende zin op het schoolbord: ‘Het gaat beter met me sinds het oké is als het soms even wat minder gaat’.
Afsluitend herhaalt de zorgcoördinator de woorden die ze aan het begin van het gesprek uitsprak. ,,Ja, ik ben er trots op hoe we verzuim aanpakken. Voor een mooie toekomst van onze jongeren.”
